Κύκλος...

Τα πάντα είναι ένας κύκλος... Ξυπνάς το πρωί, έχει ακόμα το σκοτάδι της νύχτας , χειμώνας βλέπεις... Πλένεις τα δόντια σου, τρως κάτι ελαφρύ, αλλάζεις ρούχα... έτοιμος για έξω.Τρέχεις να προλάβεις το αστικό. Κάθε μέρα το κυνηγάς, σχεδόν ποτέ δεν το προλαβαίνεις... τα λεγε κάποτε και ο κύριος Μέρφυ. Ο καφές με την παρέα επιβάλλεται, πρέπει να ξυπνίσεις. Η επόμενη πράξη διαδραματίζεται στη σχολή, δίωρο μάθημα, κανένα ενδιαφέρον, κοίταγμα ρολογιού κάθε 10 λεπτά. Ακολουθεί φαγητό στη λέσχη, κάθε βδομάδα το ίδιο πρόγραμμα, αυτό κι αν είναι κύκλος...Το απογευματινό μάθημα στη σχολή αντέχεται μετά βίας, τα δευτερόλεπτα κυλάνε απίστευτα αργά, λες και κάποιος βούτηξε το ρολόι σε μέλι... γλυκιά πλήξη. Για να συνέλθεις, βγαίνεις για καφέ με τα φιλαράκια, η βαρεμάρα εξαφανίζεται,δεν είσαι σίγουρος αν υπήρξε καν. Έρχεται η ώρα της επιστροφής... Παίρνεις το λεωφορείο ( εννοείται πως το κυνηγάς...), γυρνάς σπίτι, αλλάζεις στις πιτζάμες σου και τρως κάτι ελαφρύ. Νυστάζεις , ήταν μια γεμάτη μέρα άλλωστε. Πλένεις λοιπόν τα δόντια σου και ετοιμάζεσαι για ύπνο... Είναι ήδη νύχτα, το χειμώνα νυχτώνει νωρίς... Κοιμάσαι ήσυχα. Τα πάντα είναι ένας κύκλος...ξυπνάς το πρωί, έχει ακόμα το σκοτάδι της νύχτας...

Είναι μόνο θέμα χημείας;

Κάτι που με απασχολεί εδώ και αρκετά χρόνια, τουλάχιστον από όταν πέρασα στο πανεπιστήμιο, ίσως και νωρίτερα, είναι η φύση της σκέψης και των συναισθημάτων. Ένα από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει ένας μελλοντικός φαρμακοποιός, αλλά και όποιος άλλος μελετά Φυσιολογία είναι ότι όλα τα συναισθήματα, οι αισθήσεις, ακόμα και οι σκέψεις μας, δεν είναι τίποτα άλλο από το αποτέλεσμα βιοηλεκτροχημικών (υπάρχει τέτοια λέξη άραγε;) διεργασιών. Κάθε ανάμνηση που έχουμε, είτε ευχάριστη είτε δυσάρεστη, είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων συνδέσεων μεταξύ εγκεφαλικών κυττάρων. Έτσι, αρκεί η εφαρμογή ήπιου ηλεκτρικού ρεύματος στα αντίστοιχα κύτταρα, για να ξεχάσεις μια για πάντα τη γεύση του παγωτού, τον ήχο της κιθάρας σου, το πρώτο σου φιλι... Τόσο απλά. Όπως αφαιρείς ένα σπυράκι που σε ενοχλεί, έτσι εύκολα μπορείς να αφαιρέσεις από την μνήμη σου αυτά που έχεις ζήσει. Μια άλλη παρόμοια βιοχημική διεργασία είναι και ο έρωτας. Έτσι, το πασίγνωστο καρδιοχτύπι όταν τον/την βλέπεις, ο κόμπος στο στομάχι , τα όνειρά σου που περιστρέφονται γύρω απ' αυτόν/ήν, δεν είναι τίποτα άλλο από το αποτέλεσμα της υπερέκκρισης σεροτονίνης, ντοπαμίνης, οξυτοκίνης και άλλων ορμονών (τις οποίες δεν θυμάμαι ή τουλάχιστον δεν θέλω να θυμάμαι). Συγχαριτήρια λοιπόν αγαπητέ φοιτητή, μόλις πέρασες με άριστα την Φυσιολογία. Το εννιάρι είναι δικό σου( το δέκα το χασες λογω εκείνων των ορμονών που δεν θυμάσαι ή δεν θέλεις να θυμάσαι)! Με το να διαλέξεις φυσιολογία όμως ως μάθημα επιλογής, έχασες αυτόματα το δικαίωμα συμμετοχής σε ένα άλλο, πολύ σημαντικό μάθημα: την Μαγεία!!!! Γιατί πού πάει η μαγεία του έρωτα όταν γνωρίζεις ακριβώς ( ή σχεδον ακριβώς, είναι κάποιες καταραμένες ορμόνες που μου ξεφεύγουν) πώς αυτός δημιουργείται μέσα στο νευρικό σου σύστημα; Πώς μπορείς να ορκίζεσαι αιώνια αγάπη, όταν ξέρεις ότι η παραγωγή των ορμονών της σταματά σχεδόν πλήρως μετά από 2 χρόνια το πολύ, γεγονός που συνήθως συνεπάγεται την λήξη του έρωτα; Πώς μπορούμε να κάνουμε τον έρωτα να μείνει( όπως ρώτησε κάποτε μια πριγκήπισσα έναν παράνομο), όταν μάλιστα το ίδιο το σώμα μας φροντίζει να τον διώχνει σε ένα-το πολύ δυο-χρόνια; Πώς μπορείς να πιστέψεις στην ανωτερότητα της ψυχής, όταν το μυαλό σου σου υπαγορεύει ότι η ψυχή δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση; Αυτά τα ερωτήματα αποτελούν την εξέταση στη μαγεία και εγώ , παρά τον καλό βαθμό μου στην γνώση του σώματος( ή καλύτερα εξαιτίας του), δεν έχω σοβαρές ελπίδες να περάσω το μάθημα αυτό, ούτε καν με βάση! Αυτό βέβαια είναι μια θυσία που πρέπει να αποδεχτεί όποιος θέλει να κατανοήσει την λειτουργεία του σώματος, καθώς η μαγεία είναι στενά συνδεδεμένη με την ψευδαίσθηση και για να κατανοήσεις, πρέπει να σκίσεις πρώτα τα πέπλα της ψευδαίσθησης...Όμως το κόστος είναι ότι θα δυσκολευτώ πιο πολύ να δοθώ στον έρωτα και να τον κάνω να μείνει, θα φοβάμαι πάντα μήπως μια εκφύλιση του νευρικού μου συστήματος με κάνει να ξεχάσω ποιος είμαι... Το κόστος είναι πραγματικά μεγάλο...

Φυτά, ζώα και άνθρωποι

"Ζώα! Δεν ξέρουν να ξεχωρίζουν το στοπ από την ταμπέλα του παγωτατζίδικου", "Τελικά την προαγωγή την πήρε αυτό το ζώο, ο Παπαδόπουλος", "Ρε ζώο όρθιο, δεν σου είπα να αγοράσεις και γάλα;" Μια από τις πιο συνηθισμένες και , για πολλούς, χειρότερες προσβολές είναι ο χαρακτηρισμός 'ζώο' (ή κάποια απ' τις παραλλαγές της, όπως 'ζώο όρθιο'). Συνήθως χρησιμοποιείται για να δηλώσει βλακεία, ανικανότητα και έλλειψη ευαισθησίας ( βέβαια άλλες φορές χρησιμοποιείται για να δηλώσει ακόμα και το πάχος, είναι απίστευτο το πόσα πράγματα συνδέουν οι άνθρωποι με τα ζώα...). Τι είναι όμως το ζώο στη πραγματικότητα? Εδώ πρέπει να ανατρέξουμε στις (περιορισμένες αλλά αρκετές για το point που θελουμε να κάνουμε) γνώσεις μας στην βιολογία. Σύμφωνα λοιπόν με την κατάταξη των ζωντανών οργανισμών, όλοι οι ανώτεροι οργανισμοί (ναι, συμπεριλαμβάνουν και τον άνθρωπο) ανήκουν σε μια από τις τρείς κατηγορίες : ζώα, φυτά και μύκητες. Άρα, προφανώς και ο άνθρωπος ανήκει σε μια από αυτές. Ανήκει λοιπόν στους μύκητες; Μπα, πολυ αμφιβάλω και πιστευω πως αν πείτε σε κάποιον οτι σας θυμίζει μύκητα, δεν θα το εκτιμήσει. Μήπως ανήκει στα φυτά; Αν και για κάποιους ανθρώπους διατηρώ επιφυλάξεις, δεν νομίζω να μπορεί να καταταγεί το ανθρώπινο είδος στα φυτά , καθώς δεν φωτοσυνθέτουμε,έχουμε ικανότητα κίνησης, έχουμε νευρικό σύστημα κ.α. Χμμ, ούτε φυτά... Με την εις άτοπον απαγωγή, λοιπόν, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος είναι ζώο. Μεγάλο σοκ, ε;;; Τελικά είμαι και είσαι εξίσου ζώο με τους ανίκανους οδηγούς, τον άχρηστο αλλά προηχθέντα συνάδερφο και τον ξεχασιάρη στα ψώνια γιο. Και μάλιστα όχι απλά ζώα, αλλά ζώα όρθια! Και αν δεν είσαι ζώο, τότε τι είσαι; Κάτι ανώτερο θα μου πεις. Άσχετα βέβαια που σε όλα τα συστήματα κ τα όργανα, είμαστε ίδιοι με τα ζώα, άσχετα που έχουμε τις ίδιες βασικές ανάγκες (και πολύ περισσότερες σε τελική ανάλυση, αλλά αυτό δεν μου φαίνεται πλεονέκτημα...). Στο μυαλό μας, εμείς οι άνθρωποι είμαστε ανώτεροι από τα φυτά, τα ζώα και, φυσικά, τους μύκητες. Γιατι; Η απάντηση ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο: Επειδή ο θεός μας έπλασε ανώτερους, επειδή είχαμε την τύχη να εξελιχθόυμε πιο πολύ από τους άλλους οργανισμούς (το κατά πόσον είμαστε πιο εξελιγμένοι είναι βέβαια υποκειμενικό, το καλαμπόκι έχει πολύ μεγαλύτερη ποσότητα DNA ανά κύτταρο από τον άνθρωπο) , ο καθένας έχει τις δικές του δικαιολογίες. Το θέμα είναι, ότι αυτές τις δικαιολογίες προτάσσουμε για να μπορούμε να εκμεταλλευόμαστε τις άλλες μορφές ζωής με όποιο τρόπο θεωρούμε εμείς σωστό, χωρίς να νοιαζόμαστε για επουσιώδη πράγματα, όπως η ισορροπία του περιβάλλοντος ή τα δικαιώματα των ζώων. Μήπως λοιπόν πρέπει να ξανασκεφτούμε αυτή την υποτειθέμενη ανωτερότητά μας; Μήπως τελικά δεν είμαστε εξουσιαστές και αφέντες του κόσμου, αλλά ένα μόνο μέρος του; Μήπως είναι πολύ αργά για να αλλάξουμε; Ελπίζω πως όχι. Γιατί όταν ένα είδος ζωής καταφέρνει και υποσκελίζει όλα τα υπόλοιπα, κυριαρχόντας πάνω τους και καταστρέφοντας την βιολογική ισορροπία, το συγκεκριμένο είδος ζωής συνήθως είναι από τα πρώτα που εξαλοίφονται...

Εθισμένοι... αλλά σε τι???

Εθισμός... Μια λέξη με πολύ έντονο αρνητικό νόημα, η οποία χρησιμοποιείται πάρα πολύ κυρίως συνδεδεμένη με επικίνδυνες ουσίες( εθισμός στην νικοτίνη, εθισμένος στην κόκα κ.ο.κ, τα παραδείγματα είναι άπειρα). Τι σημαίνει όμως εθισμός? Σύμφωνα με το wiktionary (καλά, καλά, μη βαράτε, ξέρω, δεν είναι αξιόπιστο... είναι όμως τζάμπα... μεγαλο συν για ενα φτωχο φοιτητή!) :''εθισμός αρσενικό. το να αποκτάς μια συνήθεια. καταναγκαστική συνήθεια που επηρεάζει τη συμπεριφορά και τον ψυχισμό και είναι δύσκολο να διακοπεί''. Ώπ, περίμενε λίγο... Αυτό μας οδηγεί σε παράξενες διαπιστώσεις. Ας κάνουμε ένα τεστ λοιπόν.Έστω ότι κάθεσαι και βλέπεις την αγαπημένη σου σειρά στην τηλεόραση και πάνω στο καλύτερο σημείο κόβεται το ρεύμα. Ποιά θα είναι η αντιδρασή σου: a)θα σηκωθείς και θα κάνεις κάτι άλλο,b)θα κάνεις κάτι άλλο μέχρι να έρθει το ρεύμα ή c) θα αρχίσεις να βρίζεις ολο το προσωπικό της ΔΕΗ( μαζί με τους συγγενείς τους, φυσικά) και θα περιμένεις να έρθει το ρεύμα κοιτώντας στο μεταξυ με ορθάνοιχτα μάτια όλο αγωνία την οθόνη. Ααχά... το c λοιπόν... καλά το φαντάστηκα. Άλλωστε και εγώ, που δεν θεωρώ τον εαυτό μου σκλάβο του χαζοκουτιού, έναν-δυο διαλεχτούσ χαρακτηρισμούς για την επιχείρηση ηλεκτρισμού θα τους έριχνα. Άρα αυτομάτως χαρακτηρίζομαι εθισμένος στην τηλεόραση... Ας το προχωρήσουμε όμως λίγο παραπέρα... Έστω λοιπόν ότι έχω μια κοπέλα την οποία έχω γνωρίσει σχετικά πρόσφατα(ναι, έχει σημασία). Όταν είμαι μαζί της είμαι απίστευτα γλυκός και τρυφερός... νοιωθω πραγματικά ευτυχισμένος... αλλά όταν λείπει από κοντά μου, η απελπισία με τυλίγει, την σκέφτομαι συνέχεια, δεν μπορώ να την βγάλω από το μυαλό μου. Άρα έχουμε μια'' καταναγκαστική συνήθεια'' η οποία ,όπως φαίνεται από την ασυνήθιστη τρυφερότητά μου, '' επηρεάζει την συμπεριφορά και τον ψυχισμό'' Άρα, είμαι ξεκάθαρα εθισμένος στην αγαπημένη μου. Τα παράδοξα παραδείγματα μπορούν να συνεχιστούν για πολύ, αλλά δεν βρίσκω τον λόγο... Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι ότι διαπίστωσα έναν τύπο εθισμού, τον οποίο τον συναντάς στο σύνολο ίσως των ανθρώπων και είναι ο πιο ύπουλος εθισμός από όλους: Ο εθισμός στην ευτυχία,ή καλύτερα στο κυνήγι της. Θα μου πεις, το να κυνηγάς την ευτυχία δεν είναι κακό, η ευτυχία πρέπει να είναι ο πρώτος στόχος του ανθρώπου. Οκ, δεν διαφωνώ ως εδώ... αλλά πώς ορίζει ο καθένας μας την ευτυχία??? Και το κυριότερο, όταν εκπληρώσει τον στόχο του, θα είναι πραγματικά ευτυχισμένος??? Από την εμπειρία μου μεχρι τώρα, μάλλον όχι... γιατί υπάρχει μια τάση να μην είμαστε ευτυχισμένοι με τις επιτυχίες μας, αλλά να θέτουμε ολοένα και μεγαλύτερους και, συχνά, ανέφικτους στόχους. Το αποτέλεσμα?? Να είμαστε συνέχεια ανικανοποίητοι. Αυτό λοιπόν που διαπιστώνει κανείς όσον αφορά την ευτυχία είναι το εξής: το πρώτο βήμα για να την προσεγγείσουμε( γιατί δεν μπορείς να πετύχεις την απόλυτη ευτυχία, μπορείς όμως να την πλησιάσεις) είναι να αποβάλουμε αυτόν τον παράλογο εθισμό στο κυνήγι της και να κοιτάξουμε λίγο πίσω και δίπλα μας, σε αυτά που έχουμε ήδη πετύχει, χωρίς φυσικά να σταματήσουμε να βάζουμε νέους στόχους. Απλά πρέπει να χαλαρώσουμε λίγο... Έτσι ίσως καταφέρουμε να απελευθερωθούμε από το καθημερινό ''σύνδρομο στέρησης'' που εκφραζεται με συνεχές άγχος και αδυναμία να νοιώσουμε πραγματικά χαρούμενοι...